لبنيات

لبنيات به آن دسته از مواد غذايي گفته مي‌شود كه از شير به دست مي‌آيند. معمولاً ماده اوليه توليد انواع لبنيات، شير گاو است. اما گاهي از شير ساير پستانداران همچون بز، گوسفند، گاوميش، و …استفاده مي‌شود.

انواع فراورده‌هاي لبني[ويرايش]

• اين فراورده‌ها مي‌تواند به صورت سنتي يا صنعتي كه فرايندهاي پاستوريزه شدن و هموژنيزه شدن را مي‌گذراند توليد شود.
• سرشير، چربي بسته شده شير پس از جوشاندن شير در روي آن كه مزه اي خوشايند دارد.

• خامه، چربي شير است كه از سرشير گرفته مي‌شود يا در روش صنعتي مستقيم از شير خام گرفته مي‌شود.

• كره، چربي شير است كه از هم زدن خامه حاصل مي‌شود.

• پنير، از راه مايه زدن به شير يا افزودن سركه كه شير را دَلَمه مي‌كند فراهم مي‌كنند. سپس اين بخش دلمه شده را كه جامد آبكي است از آب پنير جدا كرده و درون پارچه اي زير فشار مي‌گذارند تا آبش در رود. گفتني ست روش‌هاي زيادي براي درست كردن پنير هست و پنير انواع بسيار زيادي دارد.

• ماست، از راه افزودن باكتري‌هاي استرپتوكوك و لاكتوباسيل يا همان مايه كه شير را تخمير مي‌كند حاصل مي‌شود.

• كشك، از جوشاندن دوغ و صاف كردن و خشك كردن آب آن بدست مي‌آيد.

• تَرف يا سُج يا قره قروت، خوردني اي ترش مزه كه از جوشاندن آب صاف شده كشك و خشكاندن آن بدست مي‌آيد.

• مَسكه، كره ايكه از زدن ماست و جدا كردن دوغ بدست مي‌آيد، به آن كره دوغي هم مي‌گويند.

• دوغ، به دو شيوه بدست مي‌آيد: ۱ آميختن آب و ماست؛ ۲ زدن ماست و جدا كردن دوغ از مسكه (كره دوغي) كه اين دوغ ترش تر است.

• پينو، نوعي كشك است

• لور، پنير دلمه شده سفت نشده‌است كه مزه اي شيرين دارد

• آروشه، خوردني خوشمزه كه از سودن پنير تازه در روي ديگ آتش كه به روغن مي‌نشيند و افزودن آرد بدست مي‌آيد.

• دورده يا دووِه، باقي‌مانده ترش و شور مزه كره اي كه داغ شده و روغنش جدا شده‌است.

• روغن زرد يا كرمانشاهي، روغن خالص كره كه از جوشاندن كره يا مسكه بدست مي‌آيد.

• شكر پنير، شيريني اي كه از آميختن آب پنير و شكر و پختن آن فراهم مي‌شود.

• بستني، خامه ايست كه به آرامي يخ بسته‌است. گاه قدري ثعلب نيز بدان مي‌افزايند.

• شير غني‌شده، شيري است كه با تبخير، آب آن به كار رفته و قوام گرفته‌است؛ معمولاً به آن شكر هم مي‌افزايند.

• شير خشك، با پراندن آب شير به صورت صنعتي به دست مي‌آيد.

• خامه ترش، خامه ايست كه به وسيله باكتري تخمير و ترشيده‌است.

• كفير، نوشابه اي خوشمزه شبيه به دوغ كه از افزودن دانه‌هاي كفير يا همان مايه كفير به شير و تخمير شير فراهم مي‌شود.

خامه مخصوص قنادي كه از تركيب خامه طبيعي به همراه شير كره يا روغن به دست مي‌آيد